در ایران، مصرف مشروبات الکلی طبق قوانین اسلامی و قوانین کشور ممنوع است. این ممنوعیت شامل تولید، خرید و فروش مشروبات الکلی نیز می‌شود و به‌عنوان جرم تلقی می‌گردد. مجازات شرب خمر برای بار اول شامل چندین ضربه شلاق و جزای نقدی در نظر گرفته شده است. هدف از این قوانین حفظ سلامت جامعه و جلوگیری از معضلات اجتماعی می‌باشد. اگر به‌دنبال اطلاعات دقیق‌تری درباره مجازات شرب خمر هستید، توضیحات زیر را بخوانید.
شرب خمر چیست؟
شرب خمر در اصطلاح دینی و حقوقی، به معنای مصرف نوشیدنی‌های الکل‌دار بوده که از دیدگاه اسلامی به‌عنوان یک رفتار ناپسند و غیراخلاقی شناخته می‌شود. این رفتار معمولاً به‌منظور گریز از واقعیت و کاهش سطح آگاهی فرد نسبت به محیط اطراف صورت می‌گیرد. در اسلام، ممنوعیت شرب خمر به دلیل تأثیرات منفی آن بر فرد و جامعه، از جمله آسیب‌های جسمی، روانی و اجتماعی، به شدت مورد تأکید قرار گرفته است.
از طرفی، از نظر حقوقی و اجتماعی، مصرف مشروبات الکلی می‌تواند با مجازات‌های سنگینی همراه باشد که بستگی به قوانین هر کشور و شرایط فرد دارد. مجازات شرب خمر برای بار اول در بسیاری از نظام‌های حقوقی اسلامی، شامل تذکرات و جریمه‌های متفاوت است که هدف از آن جلوگیری از تکرار این عمل و حفظ سلامت و نظم جامعه است.
مجازات شرب خمر در قانون مجازات اسلامی چیست؟
بر اساس قوانین مجازات اسلامی، مصرف هر نوع ماده مست‌کننده مثل نوشیدن، تزریق یا حتی دود کردن، چه مستی بیاورد یا نه، موجب مجازات است. طبق ماده 265، مجازات آن 80 ضربه شلاق تعیین شده و برای همه، چه زن و چه مرد، یکسان اعمال می‌شود. همچنین، استفاده از مشروبات الکلی در مکان‌های عمومی علاوه بر شلاق، مجازات حبس بین 2 تا 6 ماه را نیز به همراه دارد.
مجازات شرب خمر برای بار اول چیست؟
بر اساس ماده 265 قانون مجازات اسلامی، مجازات شرب خمر برای بار اول شامل 80 ضربه شلاق است. اگر این جرم در ملاء عام رخ دهد، طبق ماده 701، علاوه بر شلاق، مجازات‌های دیگری مانند حبس و جریمه نقدی نیز ممکن است در نظر گرفته شود. قاضی می‌تواند بسته به شرایط، این مجازات را اعمال یا تخفیف دهد.
جرم مشروبات الکلی برای بار دوم
براساس قانون، مجازات شرب خمر برای بار دوم همانند بار اول شامل 80 ضربه شلاق است. علاوه بر این، سوء پیشینه ناشی از این جرم تا دو سال در سوابق کیفری فرد ثبت خواهد شد. اما پیش از صدور رأی دادگاه، امکان کاهش مجازات یا درخواست برائت با انجام اقدامات خاص وجود دارد.
مجازات شراب خواری برای بار سوم
طبق ماده 265 قانون مجازات اسلامی، مجازات شرب خمر برای بار سوم نیز همانند بارهای اول و دوم، 80 ضربه شلاق تعیین شده است. این بدان معناست که قانون در تمامی مرتبه‌ها نسبت به این جرم، مجازات یکسانی را اعمال می‌کند.
حکم مشروب خوردن برای بار چهارم
طبق ماده 136 قانون مجازات اسلامی، فردی که برای بار چهارم به این جرم مرتکب شود، به مجازات اعدام محکوم خواهد شد. البته این حکم برای افرادی که مرتد یا دیوانه هستند، قابل اجرا نیست.
مجازات شرب خمر در قانون جدید
در قانون جدید مجازات اسلامی، هرگونه مصرف مشروبات الکلی (از جمله خوردن، تزریق و تدخین) مشمول حد می‌شود. مواد 264 تا 266 به وضوح مجازات شرب خمر را مشخص کرده و تأکید می‌کند که این اقدامات به شدت ممنوع و قابل مجازات هستند. هدف این قوانین، حفاظت از اصول دینی و اخلاقی در جامعه است.
حکم خوردن مشروبات الکلی در اماکن و معابر
طبق ماده 701، استعمال مشروبات الکلی در معابر و اماکن عمومی برای هر فرد، به 80 ضربه شلاق و 2 تا 6 ماه حبس تعزیری منجر می‌شود. همچنین، ماده 835 بیان می‌کند که اگر این عمل به عفت عمومی آسیب برساند، مجازات آن، حبس از 10 روز تا 2 ماه خواهد بود. این قوانین به‌منظور حفظ اخلاق و نظم اجتماعی وضع شده‌اند
جریمه شرب خمر در رانندگی
رانندگی در حالت مستی نه تنها خطرناک است، بلکه مجازات‌های سختی را نیز به دنبال دارد. برای رانندگانی که در این حالت اقدام به رانندگی می‌کنند، جریمه‌هایی شامل توقیف 21 روزه خودرو، ضبط گواهینامه به مدت 6 ماه و جریمه نقدی تعیین شده است. اگر این عمل منجر به تصادف و آسیب یا قتل شود، مجازات راننده می‌تواند بیش از 5 سال حبس و محرومیت از رانندگی به مدت 1 تا 5 سال باشد.
مجازات شرب خمر زیر ۱۸ سال چقدر است؟
بر اساس قوانین اسلامی، افراد زیر 18 سال به دلیل عدم رشد فکری و عقلی، از مجازات شرب خمر معاف هستند. به عبارت دیگر، این گروه سنی هیچ حد و قصاصی برای این جرم ندارند.
ادله اثبات جرم مصرف مشروبات الکلی
برای اثبات جرم شرب خمر، از چهار دلیل استفاده می‌شود:
- اقرار متهم: اقرار معتبر تنها در دادگاه پذیرفته می‌شود و باید از فردی بالغ، عاقل و مختار باشد.
- شهادت: دو مرد عادل باید به شرب خمر شهادت دهند.
- آگاهی قاضی: قاضی می‌تواند با بررسی شواهد و قرائن به وجود جرم پی ببرد.
- تست الکل: این تست به‌تنهایی کافی نیست، اما می‌تواند در کنار سایر ادله معتبر باشد.
سابقه جرم شرب خمر و تاثیر آن بر مجازات
مجازات شرب خمر برای بار اول ممکن است منجر به ثبت محکومیت در سوابق کیفری فرد شود. اگرچه این جرم به مجازات شلاق حدی منجر می‌شود و به‌عنوان سوءپیشینه در کارنامه کیفری فرد ثبت می‌گردد، اما این ثبت دائمی نیست. اثر سوءپیشینه به تدریج و معمولاً پس از یک یا دو سال برداشته شده و فرد می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد.
شرایط تخفیف در مجازات شرب خمر
در قوانین مربوط به شرب خمر، افرادی که توبه کنند، می‌توانند از تخفیف مجازات بهره‌مند شوند. برای دریافت این تخفیف، توبه باید قبل از اثبات جرم صورت گیرد. اگر فرد متهم پس از ارتکاب جرم توبه کند و جرمش از طریق اقرار ثابت شود، می‌تواند درخواست عفو از رئیس قوه قضاییه نماید. گفتنی است که تکرار جرم مانع استفاده از این امتیاز است؛ بنابراین، فردی که مجازات خود را دریافت کرده و دوباره شرب خمر کند، از تخفیف مجازات محروم خواهد شد.
مرجع رسیدگی به جرائم خوردن مشروبات الکلی
رسیدگی به جرائم مربوط به شرب مشروبات الکلی به عوامل مختلفی همچون محل وقوع جرم و نوع آن بستگی دارد. برای مثال، در تهران، دادگاه‌ها و دادسراهای کیفری مسئول رسیدگی به این قبیل پرونده‌ها هستند. همچنین، جرائم مرتبط با شرب خمر و خرید و فروش مشروبات الکلی تحت صلاحیت دادگاه کیفری ۲ قرار دارند. این نظام قضایی به‌منظور تضمین برخورد مناسب با این جرائم و حفظ نظم اجتماعی ایجاد شده است.
