تصور کنید نامه‌ای قضائی دریافت کرده‌اید؛ آیا می‌دانید با ابلاغیه مواجه‌اید یا احضاریه؟ این دو اصطلاح حقوقی اگرچه در ظاهر مشابه به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های آن‌ها می‌تواند سرنوشت یک پرونده را تغییر دهد. درک فرق ابلاغیه با احضاریه نه تنها از سردرگمی‌های حقوقی می‌کاهد، بلکه به شما امکان می‌دهد با آگاهی بیشتری از حقوق خود دفاع کنید. در ادامه به بررسی مفاهیم، تفاوت‌ها و نحوه صدور ابلاغیه و احضاریه پرداخته‌ایم.
منظور از احضاریه چیست؟
احضاریه، دعوت‌نامه‌ای رسمی از سوی دادسرا برای حضور فرد در مراجع قضایی است که ممکن است برای متهم، شهود یا سایر افراد مرتبط با پرونده صادر شود. این برگه معمولاً یک روز پس از ثبت شکایت به فرد ابلاغ میشود و در دو نسخه تنظیم می‌گردد؛ یک نسخه برای فرد احضار شونده و نسخه دیگر پس از امضا، به مأمور ابلاغ باز می‌گردد.
دریافت‌کننده احضاریه موظف است در تاریخ تعیین شده برای انجام تحقیقات اولیه به دادسرا مراجعه کند. بر اساس ماده ۱۱۷ آیین دادرسی کیفری، اگر فرد پس از دو بار احضار، بدون دلیل موجه از حضور خودداری کند، این اقدام به‌عنوان بی‌توجهی و سرپیچی عمدی تلقی شده و تبعات قانونی به‌دنبال خواهد شد.
منظور از ابلاغیه چیست؟
ابلاغیه اطلاع‌رسانی رسمی از سوی دستگاه قضایی است که شامل اطلاعات مهم درباره پرونده‌های حقوقی و کیفری می‌باشد. فرق ابلاغیه با احضاریه در این است که احضاریه صرفاً دعوت به حضور در دادگاه است، درحالی‌که ابلاغیه به‌منظور اطلاع‌رسانی به طرفین دعوا درباره مفاد پرونده، دستورات قضائی و تشریفات دادرسی صادر میشود. این فرآیند طبق قوانین آیین دادرسی مدنی انجام می‌گردد تا حق دفاع طرفین حفظ شود.
اولین ابلاغیه در آغاز پرونده به خوانده ارسال میشود. طبق ماده 302 قانون آیین دادرسی مدنی، هیچ حکم یا قراری اجرایی نمی‌شود مگر اینکه به طرفین ابلاغ شده باشد. ابلاغیه به دو نوع «واقعی» (دریافت مستقیم توسط مخاطب) و «قانونی» (دریافت توسط شخص دیگری یا نصب در محل) تقسیم میشود.
ابلاغیه در دو نسخه تنظیم میشود؛ یک نسخه آن به شخص ابلاغ‌شونده تحویل داده شده و نسخه دیگر در پرونده بایگانی می‌گردد. دریافت و توجه به این پیام قانونی، نقش مهمی در پیگیری قانونی و جلوگیری از عواقب احتمالی دارد.
ابلاغیه الکترونیکی چیست؟
ابلاغیه الکترونیکی به معنای ارسال اطلاعیه‌های رسمی از مراجع قضائی به‌صورت آنلاین است. مطابق با ماده ۱۷۵ قانون دادرسی، به‌جای ارسال اوراق چاپ شده، ابلاغیه‌ها را به طور مستقیم از طریق سامانه‌های الکترونیکی در دسترس قرار می‌دهد.
این تغییر باعث تسریع و راحتی در روند دریافت اطلاعیه‌ها میشود و افراد می‌توانند به‌راحتی از وضعیت پرونده‌های خود آگاه شوند. برای دریافت ابلاغیه‌های الکترونیکی، تنها کافی است در سامانه ثنا ثبت‌نام کنید تا پیامک‌های مربوط به ابلاغیه‌ها به شما ارسال شود.
فرق ابلاغیه با احضاریه چیست؟
در نظام حقوقی، «ابلاغیه» و «احضاریه» هر دو مفاهیم حقوقی متمایز و مهمی هستند که در روند رسیدگی به پرونده‌های قضائی کاربرد دارند. در ادامه فرق ابلاغیه با احضاریه را از نظر مفهوم، هدف و اجرای فرآیند بررسی می‌کنیم:
۱.فرق ابلاغیه با احضاریه از نظر مفهوم و کاربرد
ابلاغیه معمولاً برای اطلاع‌رسانی به طرفین در مورد مسائل مختلف پرونده، از جمله صدور حکم، زمان دادرسی، یا تغییرات در روند رسیدگی به کار می‌رود، در حالی که احضاریه بیشتر برای فراخواندن افراد به دادگاه یا مراجع قضائی جهت حضور در تحقیقات یا جلسات دادگاه است.
۲.فرق ابلاغیه با احضاریه از نظر عملکرد
ابلاغیه بیشتر جنبه اطلاع‌رسانی به مخاطب دارد، در حالی که احضاریه هدفش فراخواندن فرد برای انجام یک عمل قانونی خاص، مانند حضور در دادگاه یا تحقیق است.
۳.فرق ابلاغیه با احضاریه از نظر فرآیند اجرایی
در صورت عدم پاسخ به احضاریه، ممکن است اقدامات قانونی مانند جلب فرد صورت گیرد. در حالی که عدم دریافت ابلاغیه، به طور فرجام خواهی حقوقی به چه معناست؟معمول نیاز به پیگیری‌های ویژه‌ای ندارد، مگر اینکه بر روند رسیدگی اثر بگذارد.
بیشتر بدانید: فرجام خواهی حقوقی چیست؟
نحوه صدور ابلاغیه
با دیجیتالی شدن فرآیندهای قضایی، ابلاغیه‌ها از طریق سامانه ثنا صادر و ابلاغ می‌شوند. پس از صدور ابلاغیه توسط مرجع قضایی، این سند در سامانه ثبت شده و از طریق پیامک به فرد اطلاع داده میشود. شخص با ورود به سامانه می‌تواند ابلاغیه را مشاهده و دریافت کند. این روش، دقت، سرعت و شفافیت در اطلاع‌رسانی را افزایش داده و از مشکلات ناشی از ابلاغ سنتی جلوگیری می‌کند.
نحوه صدور احضاریه قضایی
احضاریه به دستور مقامات قضائی ازجمله دادستان، بازپرس، دادیار یا قاضی صادر میشود و افراد ملزم به حضور در مراجع قضائی می‌شوند. این احضاریه ممکن است متوجه متهم، شاکی، شاهد یا سایر اشخاص مرتبط با پرونده باشد.
با توسعه سامانه‌های الکترونیکی، احضاریه‌ها معمولاً در کوتاه‌ترین زمان ممکن اغلب ظرف ۲۴ ساعت، از طریق سامانه ثنا ابلاغ می‌شوند. اما در صورت عدم ثبت‌نام فرد در این سامانه یا ارسال حضوری توسط مأمور ابلاغ، این فرآیند ممکن است چند روز طول بکشد.
عواقب نادیده گرفتن ابلاغیه در فرآیند قضائی
به تازگی ابلاغیه‌ها به‌صورت اینترنتی و با جزئیاتی چون تاریخ و زمان جلسات دادگاه به طرفین دعوی ارسال میشود. بی‌توجهی به این ابلاغیه‌ها می‌تواند عواقب قانونی سنگینی داشته باشد. عدم حضور در زمان مشخص به ویژه برای متهمان، می‌تواند به صدور حکم جلب و پیچیدگی بیشتر پرونده منتهی شود.
در نتیجه، توجه به زمان و مکان دقیق حضور در جلسات دادگاه ضروری است. عدم توجه به مفاد ابلاغیه می‌تواند موجب توقف روند دادرسی یا صدور حکم غیابی گردد. بدین معنا که اگر فرد به موقع اقدام نکند، پرونده ممکن است به حالت تعلیق درآید یا دادگاه تصمیمی یک طرفه بگیرد. بنابراین، ضروری است که افراد به دقت ابلاغیه‌ها را مطالعه کرده و در صورت لزوم، اقدامات لازم را برای پیشبرد پرونده انجام دهند.
احضاریه به‌عنوان مطلع به چه معناست؟
احضاریه به عنوان مطلع به فردی ارسال میشود که در جریان پرونده اطلاعات مفیدی برای روشن شدن ابهامات دارد. این نوع احضاریه هیچ‌گونه ارتباطی با مجرم بودن فرد ندارد و صرفاً به منظور ارائه توضیحات و کمک به دادگاه برای اتخاذ تصمیمات درست صادر میشود و هدف از آن کمک به روند دادرسی و روشن شدن جزئیات بیشتر پرونده است.
جمع بندی:
بسیاری از افرادی که برای نخستین‌بار با مراجع قضائی روبه‌رو می‌شوند، فرق ابلاغیه با احضاریه را نمی‌دانند و ممکن است دچار سردرگمی شوند. این ناآگاهی نه تنها موجب نگرانی و اضطراب میشود، بلکه در برخی موارد می‌تواند پیامدهای قانونی به دنبال داشته باشد. ابلاغیه صرفاً به اطلاع‌رسانی درباره یک موضوع قضائی اختصاص دارد، درحالی‌که احضاریه به معنای لزوم حضور در مرجع قضائی است. بنابراین، درک فرق ابلاغیه با احضاریه از نظر مفهوم، هدف و اجرای فرآیند، از نگرانی‌های بی‌مورد می‌کاهد و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری می‌کند.
