وکیل خوب می تواند نسبت به وصول چک یا سفته اقدام نماید. چک و سفته دو سند تجاری هستند که در روابط تجاری و شغلی مردم نقش مهمی دارند. تفاوت چک و سفته همیشه برای آحاد مردم جامعه مورد سوال است و همیشه این سوال پیش می آید که چک بهتر است یا سفته ؟
با توجه به دنیای تجاری و مجازی پیشرفته بانکی امروز و محدودیت سقف دریافت وجه نقد و پرداخت اسکناس و ارسال و حواله بانکی پول، داد و ستد بدون تبادل اسناد تجاری چک و سفته بین افراد تقریبا غیر ممکن شده است .
تفاوت چک و سفته در خسارت تاخیر تادیه:
● خسارت تاخیر تادیه در چک به دلیل مصوبه خاص مجمع تشخیص مصلحت نظام، یقیناً و حتماً از تاریخ سررسید چک محاسبه می شود ولی در سفته طبق نظر آقای فیض آبادی، ممکن است تحت شرایطی از تاریخ مطالبه و یا طرح دعوا و یا طبق ماده ۳۰۴ و ۳۰۹ قانون تجارت، از تاریخ واخواست سفته محاسبه شود.
● شناسایی هویت و آدرس و تلفن صادر کننده چک آسان تر از صادر کننده سفته است که با استفاده از وکیل خوب حقوقی می توان به این مهم دست پیدا کرد.
● مهلت واخواست طبق نظر وکیل فیض آبادی، در چک جهت استفاده از مزایای تجاری آن، ظرف ۱۵ روز از تاریخ سررسید است ولی در مورد سفته، ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید است.
● طبق نظر و تجربه وکیل خوب و پایه یک دادگستری (آقای فیض آبادی) امضای ظهر (پشت) چک به معنای ظهر نویسی است ولی امضای ظهر سفته معمولاً به معنای ضمانت تلقی می شود.
● چک در زمان صدور و یا سررسید باید دارای محل در بانک محال علیه باشد، ولی محل در مورد سفته مصداق و معنا ندارد که می توان با استفاده از تخصص و تجربه وکیل خوب کیفری آقای فیض آبادی، اقدامات قانونی را محقق نمود.
● بر اساس تجربه و تخصص، در رویه فعلی اگر در دادگاه اثبات شود تاریخ مندرج در روی چک، تاریخ صدور نیست و تاریخ صدور واقعی چک هم مشخص نگردد، اشکالی برای چک ایجاد نمی شود ولی اگر تاریخ صدور سفته مشخص نباشد، سفته محسوب نمی شود و حکم رسید در کاغذ عادی را دارد و می توان به این امر در دادگاه ایراد نمود و مثلاً توقیف اموال بدهکار بدون پرداخت خسارت احتمالی را آزاد کرد.
● صادرکننده چک می تواند در مورد گم شدن و مفقودی چک خود شکایت کند ولی شکایت مفقودی و گم شدن سفته توسط صادرکننده سفته متصور نیست و در قانون پیش بینی نشده است.
● وجود اصل چک در تصرف صادرکننده، “اماره قانونی” پرداخت وجه چک است ولی وجود اصل سفته در تصرف صادرکننده، “اماره قضایی” پرداخت وجه سفته است.
به همین خاطر اگر بعد از صدور حکم قطعی محکومیت و تشکیل پرونده اجرایی، صادرکننده چک اصل لاشه ی چک ها را به دادگاه ارائه دهد، پرونده اجرایی چک مختومه می شود ولی اگر صادرکننده سفته اصل لاشه ی سفته ها را به دادگاه ارائه نماید، پرونده اجرایی سفته مختومه نمی شود چرا که قاضی با اماره قضایی نمی تواند پرونده اجرایی را مختومه نماید.
● حکم کیفری منع از اصدار اسناد تجارتی شامل چک و سفته می شود ولی در مورد چک مستلزم ابطال برگه های چک است و در مورد سفته ابطال برگه های سفته پیش بینی نشده است. فلذا این نگرانی در مورد چک وجود دارد که چک های سفید موجود در دست صادرکننده به موجب حکم کیفری باطل شده باشد.
● آدرس مکان واخواست چک (بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت) برای دادگاه آن مکان ایجاد صلاحیت محلی می کند در حالی که آدرس مکان واخواست سفته برای دادگاه آن مکان ایجاد صلاحیت نمی کند. مثلاً اگر چک را در بانک خیابان بهشت تهران برگشت بزنید، در دادگاه مربوط به منطقه ۱۱ تهران می توانید طرح دعوا کنید ولی واخواست سفته در خیابان بهشت (ساختمان روزنامه رسمی) موجب ایجاد صلاحیت برای دادگاه منطقه ۱۱ تهران نمی شود.
● چک وسیله پرداخت است به همین خاطر ممکن است شما با کشیدن چک به کسی پول قرض دهید ولی سفته وسیله پرداخت نیست به همین خاطر با سفته نمی توان به کسی پول قرض داد. یقیناً صادر کننده سفته قرض گیرنده است ولی ممکن است صادر کننده چک قرض دهنده باشد!!
● جدایی رابطه بین سفته و قرارداد بیشتر از جدایی رابطه چک و قرارداد قابل تصور است. به این معنی که وقتی بعد از قرارداد بابت ثمن از خریدار چک بگیرید و چک برگشت خورد، حق فسخ مذکور در قرارداد که در خصوص عدم پرداخت هر یک از اقساط ثمن توافق شده است، زایل نمیشود چون چک فقط یک وسیله پرداخت است.
ولی اگر سفته بگیرید، احتمال بیشتری دارد که حق فسخ زایل گردد. چرا که رابطه شما با خریدار منحصر و متمرکز به خود برگ سفته می شود.
● چک سند عادی لازم الاجراء است و علاوه بر دادگاه حقوقی و دادگاه کیفری و با استفاده از یک وکیل خوب حقوقی و مشاوره حقوقی، از طریق اداره اجرای اسناد اداره ثبت نیز قابل مطالبه است ولی سفته فقط از طریق دادگاه حقوقی قابل مطالبه و طرح دعوا است.
● انتقال و فروش اموال صادر کننده سفته (بدهکار) بعد از تاریخ سررسید سفته، موجب تحقق جرم فرار از ادای دین نیست ولی انتقال و فروش اموال صادر کننده چک (بدهکار) بعد از تاریخ سر رسید چک، موجب تحقق جرم فرار از ادای دین است.
● در قانون تجارت در مورد چک فقط امضای چک پیش بینی شده است ولی در مورد سفته، امضاء یا مهر.
● امتناع طلبکار از پذیرفتن طلب در مورد چک معنی ندارد چون رفتن یا نرفتن به بانک در اختیار دارنده چک است ولی در مورد سفته ممکن است طلبکار عمداً از پذیرش دریافت وجه نقدی سفته و استرداد سفته به صادرکننده خودداری نماید که در این صورت بدهکار باید مراجعه خود به طلبکار و امتناع طلبکار را اثبات نماید.
جهت حل دعاوی کیفری و حقوقی خود و مشاوره حقوقی با ما تماس بگیرید .
مزایای سفته نسبت به چک
اگر به‌دنبال یک روش ساده و کم‌دردسرتر برای ضمانت هستید، سفته می‌تواند انتخاب بهتری نسبت به چک باشد. مزایای اصلی سفته برای ضمانت شامل موارد زیر است:
- عدم نیاز به مراحل پیچیده بانکی: برخلاف چک که برای دریافت دسته چک نیاز به اعتبارسنجی و طی کردن فرآیندهای اداری است، سفته را می‌توانید به‌راحتی از بانک ملی یا حتی برخی دکه‌های روزنامه فروشی تهیه کنید.
- امنیت حقوقی بیشتر برای صادرکننده: با درج عبارت «بابت ضمانت…» روی سفته، این سند به صورت امانی محسوب می‌شود. این یعنی تا زمانی که دلایل موجهی مانند عدم انجام تعهد یا نقص کار ثابت نشود، نقد کردن سفته می‌تواند برای دارنده آن مشکلات حقوقی ایجاد کند. این موضوع خیال صادرکننده را از سوء استفاده احتمالی راحت می‌کند.
- فرآیند ساده‌تر برای دارنده: اگر نیاز به وصول وجه سفته باشد، دارنده نیازی به اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک ندارد و می‌تواند مستقیماً اقدام به واخواست یا دادخواست مطالبه وجه کند که این امر روند کار را سریع‌تر می‌کند.
مزایای چک نسبت به سفته
اگر به دنبال ابزاری قدرتمندتر برای ضمانت یا انجام معاملات مالی هستید، چک نسبت به سفته مزایای قابل‌توجهی دارد. این مزایا شامل موارد زیر است:
- اعتبار نزدیک به اسناد رسمی: با اینکه چک و سفته هر دو اسنادی غیررسمی محسوب می‌شوند، اما چک از اعتبار قانونی بیشتری برخوردار است و در بسیاری از موارد، جایگاه آن به اسناد رسمی نزدیک‌تر است.
- پیگیری کیفری و حقوقی: چک امکان شکایت کیفری را فراهم می‌کند؛ یعنی صاحب چک می‌تواند علاوه بر مطالبه حقوق خود از طریق دادگاه‌های حقوقی، علیه صادرکننده به دلیل صدور چک بی‌محل اعلام جرم کند. این در حالی است که سفته فقط از طریق حقوقی قابل پیگیری است و صدور آن جرم کیفری محسوب نمیشود.
- صدور گواهی عدم پرداخت: برای چک، بانک به صورت رایگان گواهی عدم پرداخت صادر می‌کند که برای پیگیری قانونی ضروری است. اما برای واخواست سفته، باید درصدی از مبلغ سفته را به‌عنوان هزینه پرداخت کنید.
- امنیت در امضا: انکار امضای چک برای صادرکننده بسیار دشوار است و تنها در صورت اثبات جعلی بودن، امکان‌پذیر خواهد بود. اما در مورد سفته، صادرکننده می‌تواند به‌راحتی امضا را انکار کرده و دعوی حقوقی مطرح کند.
- کاربرد در معاملات: چک به عنوان یک ابزار مالی رایج، کاربرد گسترده‌تری در معاملات دارد و اغلب مانند پول نقد عمل می‌کند، در حالی که سفته بیشتر برای ضمانت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مجازات عدم پرداخت سفته و پیگیری حقوقی آن
در صورت عدم پرداخت سفته، دارنده باید ابتدا از طریق بانک واخواست کند تا اموال صادرکننده توقیف شود. اگر واخواست صورت نگیرد، باید از طریق دادگاه اقدام و پس از حکم قطعی، توقیف اموال انجام شود. دادگاه پس از اقامه دعوا، بدون نیاز به توجیه از دارنده سفته، اموال صادرکننده را برای تأمین خواسته توقیف می‌کند. این اقدام به دارنده اطمینان میدهد که در صورت محکومیت، می‌تواند طلب خود را از فروش مال توقیف‌شده وصول کند.
مجازات عدم پرداخت چک و عواقب قانونی آن
طبق ماده ۷ قانون صدور چک، مجازات عدم پرداخت چک به شرح زیر است:
- برای چک‌هایی با مبلغ کمتر از ۱۰ میلیون ریال، حبس تا شش ماه
- برای چک‌هایی با مبلغ بین ۱۰ میلیون تا ۵۰ میلیون ریال، حبس از شش ماه تا یک سال
- برای چک‌هایی با مبلغ بیشتر از ۵۰ میلیون ریال، حبس از یک تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته‌چک به مدت دو سال
در صورتی که صادرکننده چندین چک بلامحل صادر کرده باشد، مجموع مبلغ چک‌ها ملاک مجازات قرار می‌گیرد.
همچنین، طبق ماده ۱۰، اگر فرد با علم به بسته بودن حساب بانکی خود چک صادر کند، مجازات وی حبس یک ساله است، که غیرقابل تعلیق ولی ممکن است قابل تخفیف باشد.
تبصره: مجازات‌ها شامل چک‌هایی که برای معاملات نامشروع یا بهره ربوی صادر شده باشد، نمیشود.
