نحوه تنظیم و نوشتن متن قرارداد یکی از مهمترین مسایلی است که می‌تواند سرنوشت افراد، شرکت‌ها و کسب و کارها را رقم بزند. در سالهای اخیر تنظیم قرارداد اکثراً توسط افراد و بدون مراجعه به یک مشاور حقوقی صورت می‌گرفته است، اما اکنون، هر فردی می تواند با یک وکیل خوب و با استفاده از سامانه های حقوقی آنلاین نظیر سایت وکیل فیض آبادی، قراردادهای خود را به بهترین شکل ممکن تنظیم کند.
در این مطلب سعی داریم طریقه نوشتن متن قراردادها و چگونگی تنظیم قراردادها و ساختار کلی یک قرارداد را برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید.
منظور از قرارداد چیست؟
در ماده ۱۸۳ قانون مدنی تعریفی از عقد یا قرارداد که معادل انگلیسی آن Contract است ارائه شده که عبارت است از اینکه دو یا چند نفر در مقابل دو یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد. به عبارت دیگر، بر اساس نظر وکیل خوب ملکی آقای فیض آبادی- قرارداد نشان‌دهنده اراده طرفین برای ایجاد یک اثر حقوقی همراه با پذیرش تعهدات و مسئولیت‌ها است. با امضای قرارداد تمامی اسنادی که ذکر شد پایه و اساس تفسیر قصد طرفین محسوب میشوند.
نقض شرط و بند قرارداد نه تنها ضمانت‌آور است بلکه از اعتبار و حمایت قانونی برخوردار است. قراردادها بر حسب طرفین، موضوع و تعهدات به دسته‌های متفاوتی تقسیم میشوند و در واقع قرارداد در جایی است که تمامی مذاکرات اولیه و مقدماتی به ثمر رسیده و ظهور و بروز رسمی و قانونی می‌یابد.
قرارداد به عنوان یک سند حقوقی در برابر همگان قابل استناد است و طرفین با استناد به قرارداد نیاز به دلیل بیشتری برای مطالبه تعهدات طرف دیگر ندارند.
اهمیت نوشتن و تنظیم قرارداد
در ایام قدیم مرسوم بوده است که برای انجام کاری، قراردادها را به صورت شفاهی منعقد می‌کردند، که این نوع قراردادها دچار شبهاتی بود و در آخر کار دو طرف به محکمه‌های قضایی می‌کشید؛ در برخی اوقات نیز قراردادها به صورت کتبی و بدون رعایت اصول نگارش نوشته می‌شدند که در حین کار باز هم دو طرف به مشکلات حقوقی زیادی برخورد می‌کردند.
امروزه آشنایی با متن قراردادها و کسب مهارت و تجربه کافی برای نگارش یک متن قرارداد اصولی از ضروری‌ترین کارها برای موفقیت در قراردادنویسی و مسائل حقوقی است.
در صورت نیاز به تنظیم قرارداد کامل و استفاده از وکیل خوب کافی است درخواست تنظیم قرارداد خود را به وکیل خوب حقوقی و مشاوره حقوقی ما بسپارید. قرارداد به عنوان یک سند حقوقی در برابر همگان قابل استناد است و طرفین با استناد به قرارداد نیاز به دلیل بیشتری برای مطالبه تعهدات طرف دیگر ندارند.
انواع قراردادهای رایج
قراردادها انواع مختلفی دارند؛ مانند: قرارداد استخدام، قرارداد ساخت ساختمان، قرارداد مشارکت مدنی، قرارداد اجاره، قرارداد فروش، قرارداد پیمانکاری و… که در هر حیطه و زمینه‌ای متفاوت می‌باشند. در این مطلب سعی داریم اصول نگارش متن قرارداد را به صورتی با شما در میان بگذاریم که بتوانید از آن در تمام موارد قراردادنویسی استفاده کنید.
از مهمترین و حرفه‌ای‌ترین اقداماتی که باید در امور تجاری و کسب‌وکارتان انجام دهید این است که نمونه قراردادهای مرتبط با کارتان را حتما تهیه کنید.
تنظیم قرارداد کار
قرارداد کار قراردادی است که به موجب آن، کارگر در قبال دریافت حق‌السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد و این قرارداد رابطه میان کارفرما و پیمانکار می‌پردازد.
قرارداد کار ممکن است به سه دسته قرارداد کار با مدت غیر موقت یا دائمی، قرارداد کار با مدت موقت، قرارداد کار برای انجام کار معین تقسیم شود.
در تمام قراردادهای کاری بر اساس نظر آقای فیض آبادی (وکیل خوب ملکی) ما دو طرف داریم. یک طرف این قرارداد کارفرما و دیگری کارگر است. کارگر در ماده ۲ قانون کار، شخص حقیقی یعنی یک انسان تعریف شده است که به دستور کارفرما کار را انجام می‌دهد و در قبال آن کار، مُزد دریافت می کند.
مخاطب این قرارداد به‌طور کلی برای کارگران و کارفرماهایی می‌باشد که به‌منظور شفاف شدن حقوق و تعهدات بین خودشان دست به تنظیم این قرارداد می‌زنند.
تنظیم قرارداد مشارکت مدنی
قرارداد مشارکت مدنی به معنای درآمیختن سرمایه و دارایی‌های نقدی یا غیر نقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد به منظور انتفاع و تقسیم سود می‌باشد
مخاطب این قرارداد به طور کلی برای زمانی است که یک نفر سرمایه‌ای دارد و می‌خواهد از ایده فرد دیگری استفاده کند تا سرمایه‌اش را چند برابر کند و یا برعکس برای زمانی است که یک نفر ایده دارد و می‌خواهد با استفاده از سرمایه دیگری ایده‌اش را عملی کند و پیش ببرد. به همین دلیل قرارداد مشارکت یک قرارداد کاملا کاربردی در فضای کسب‌وکار است.
تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت توسط آقای فیض آبادی- وکیل خوب حقوقی پایه یک دادگستری
قرارداد مشارکت در ساخت، یک قرارداد سرمایه‌گذاری در ساخت است که بین یک یا چند مالک و یک یا چند سازنده منعقد شده و به واسطه آن بر سر ساخت ساختمانی با مشخصات معین توافق می‌کنند. در این قرارداد آورده و یا همان سرمایه مالک زمینی است که ساختمان در آن ساخته میشود و سرمایه سازنده نیز هزینههایی است که در حین عملیات ساخت متحمل میشود و نهایتا هر کدام از طرفین مطابق توافقشان از سهمی از ساختمان ساخته شده بهره‌مند میشوند.
مخاطب این قرارداد به طور کلی برای زمانی است که مالک و یا مالکین یک ملک با پلاک ثبتی مشخص قصد ساخت و یا بازسازی (نوسازی) ملک خود را دارند لیکن تخصص و سرمایه و امکانات لازم جهت انجام این امر را ندارند و با شخص یا شرکتی که این امکانات را دارد به عنوان سازنده یک قرارداد مشارکت منعقد می‌نمایند.
تنظیم قرارداد پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری، قراردادی است که به موجب آن کارفرما، انجام عملی با شرایط معین و در برابر وجه معین را، در مدت مشخص به شخص حقیقی یا حقوقی به نام پیمانکار (مقاطعه‌کار) واگذار می‌کند و به تنظیم رابطه میان کارفرما و پیمانکار می‌پردازد.
موضوع قرارداد پیمانکاری ممکن است از ساخت وسیله‌ای ساده مانند یک میز تا ساخت یک آسمان خراش، حمل و نقل و یا طراحی اپلیکیشن موبایل و بهینه‌سازی یک سایت باشد.
مخاطب این قرارداد به طور کلی برای زمانی است که یک نفر یا یک شرکت (کارفرما) بخواهد کاری را به دیگری بسپارد و آن دیگری، فرد یا شرکت (پیمانکار) کار را به هزینه خودش پیش ببرد و در مواعد زمانی مقرر مقدار پول مشخصی را ما به ازای فعالیتش و هزینههایی که متحمل شده دریافت کند.
تنظیم قرارداد اجاره
امروزه یکی از قراردادهای پرکاربرد و مهم قرارداد اجاره می‌باشد. قرارداد اجاره را اجاره‌نامه می‌نامند. این قرارداد بین صاحب ملک و اجاره‌کننده بسته میشود و رابطه موجر و مستأجر را به صورت قانونی مشخص می‌کند. به صاحب ملک موجر و به اجاره‌کننده مستأجر گفته میشود. اجاره‌نامه در واقع تعهدی است که طرفین به یکدیگر می‌دهند تا در صورت بروز اختلافات به آن مراجعه کنند. از این رو تنظیم قرارداد اجاره امری مهم تلقی میشود.
طرفین این قرارداد موجر یعنی مالک و مستاجر است. بنابراین با تنظیم این قرارداد مجوز استفاده از عین مستاجره به مستاجر داده میشود و اجاره بها نیز پرداخت میشود. اجاره ممکن است نسبت به اشیا مانند اتومبیل، خانه یا حیوان یا انسان باشد. مانند آنکه شخصی بخواهد از منزل دیگری استفاده و آن را برای مدتی اجاره کند. در واقع با تنظیم این قرارداد مستاجر مجوز بهره‌برداری از منافع ملک مالک را پیدا می‌کند.
شکل ظاهری پیش نویس قرارداد و عناوین مواد آن:
ماده ١ : طرفین قرارداد
ماده ٢ : موضوع قرارداد
ماده ٣ : مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن .
ماده ۴ : مشخصات کالا و نحوه تصویب آن .
ماده ۵ : تعهدات طرف اول
ماده ۶ : تعهدات طرف دوم
ماده ٧ : فورس ماژور
ماده ٨ : شرایط متفرقه
ماده ٩ : ضمانت اجرا ها
ماده 10: آثار پس از انحلال قرارداد
ماده ١١: اقامتگاه و شیوه ابلاغ .
ماده ١٢: حل و فصل اختلافات
ماده ١٣: ضمایم و پیوست ها
ماده ١۴: تعداد نسخه ها و امضای قرارداد .
نکات مهم در نحوه نوشتن متن قرارداد و تنظیم متن قراردادها
نکاتی که در ادامه گفته میشود در هر قراردادی ضروری هستند و نبود آن می‌تواند کل قرارداد را از حالت حقوقی و محکمه پسند، خارج نمایند. پس لازم است نکات نحوه نوشتن متن قرارداد و تنظیم آن را جدی بگیرید.
۱– عنوان قرارداد:
بعد از درج نام خداوند بر روی برگه قرارداد، عنوان قرارداد از بندهای واجب یک قرارداد است. شما باید تعیین کنید که قرارداد شما چه نوع قراردادی است: قرارداد طراحی سایت، قرارداد اجاره، قرارداد استخدام و…
۲– طرفین قرارداد:
بعد از درج عنوان قرارداد باید در بندی به نام “طرفین قرارداد” مشخصات شناسنامه‌ای و کدملی طرفین قرارداد به صورت کامل و با آدرس و شماره تماس منزل به صورت دقیق و شماره تلفن همراه درج گردد. باید توجه داشت در صورتیکه یکی از طرفین آدرس خود را در حین قرارداد تغییر داد، باید حتماً آن را کتباً به طرف دیگر اعلام و آن را پیوست قرارداد کند. در این بند عناوین طرفین نیز ذکر می‌گردد (طرف اول، طرف دوم، کارمند، کارفرما و…)
در صورتیکه فردی به نمایندگی و وکالت فرد دیگری به تنظیم و امضای قرارداد می‌پردازد، باید مشخصات کامل خود را همانند طرفین قرارداد، با ذکر عنوان خود (وکیل، نماینده و…) در متن قرارداد درج کند.
۳– موضوع قرارداد:
این بند یکی از مهمترین بندهای هر قراردادی است و ماهیت اقدام یا کاری که طرفین خود را ملزم به انجام آن می‌کنند، نشان می‌دهد. موضوع قرارداد می‌تواند فروش، اجاره، ساخت، توسعه، طراحی، واگذاری، حق استفاده، مشارکت و… باشد که باید با جزئیات دقیق و به صورت کاملاً واضح در این بند نوشته شوند.
۴– مدت قرارداد:
یک قرارداد اصولی و حقوقی دارای مدت زمان شروع و پایان قرارداد است. یک قرارداد می‌تواند محدود یا نامحدود باشد؛ بنابراین باید تاریخ شروع و پایان قرارداد برای هر قراردادی به صورت دقیق نوشته شود.
۵– مبلغ قرارداد:
مبلغ قرارداد می‌تواند به صورت برآورد یا به صورت قطعی باشد؛ در هر دو صورت باید مبلغ قرارداد و نحوه دریافت و پرداخت به همراه تاریخ‌های پرداخت به دقت و کامل در این بند توضیح داده شوند.
در اکثر دعاوی حقوقی، بیشترین آنها بر سر مسائل مالی اتفاق افتاده است؛ بنابراین در صورتیکه به این بند توجه ویژه‌ای داشته باشید، حتی در دادگاه‌ها هم می‌توانید پیروز باشید.
نکته: نحوه پرداخت مبلغ قرارداد می‌تواند در بند یا ماده جداگانه درج شود.
۶– شروط و تعهدات:
در متن قرارداد علاوه بر موضوع قرارداد باید تعهدات طرفین نیز به صورت کامل و مشخص ذکر شوند. در قراردادهای پیمانکاری براساس شرایط عمومی پیمان، ابتدا باید تعهدات پیمانکار و سپس تعهدات کارفرما درج شود اما در سایر قراردادها، درج این تعهدات به صورت توافقی می‌باشد و هر کدام به عنوان یک بند یا ماده جداگانه ذکر میشوند.
تمام موارد بالا از مهمترین بندهای یک قرارداد و نحوه نوشتن متن قرارداد هستند که ذکر آنها برای کاهش دعواهای حقوقی در قراردادها واجب است. اما بندها و ماده‌های دیگری نیز در قراردادها وجود دارد که براساس توافقات طرفین و زمینه تخصصی آنها در قرارداد ذکر میشوند.
نمونه‌ای از این بندها عبارتند از: تضمینات، محل تحویل و تأدیه، خسارات، حوادث قهری و فورس ماژور، فسخ قرارداد، مرجع حل اختلاف، اختیارات طرفین، انتقال قرارداد، محل اجرای قرارداد.
۷– فورس ماژور:
فورس ماژور یا قوه قهریه یکی از شروط مندرج در قرارداد است که بار مسئولیت را برای امور طبیعی و غیر قابل اجتنابی که انجام تعهدات قرارداد را مختل می‌کند، از طرفین قرارداد برمی‌دارد و مانع انجام تعهدات مندرج در قرارداد از سوی طرفین خواهد شد.
فورس ماژور برای حوادث و اتفاقاتی به کار می‌رود که جزو امور طبیعی محسوب شده و هیچ یک از طرفین را نمی‌توان به خاطر آن مسئول دانست نظیر طوفان، گردباد، زلزله و … .همچنین این واژه شامل امور انسانی نظیر اغتشاش، شورش و درگیری‌های مسلحانه نیز میشود.
۸– مرجع حل اختلاف
در صورت بروز اختلاف فی‌مابین طرفین قرارداد، در صورتی که توافقی در مذاکرات حاصل نشود، اصولا مرجعی به عنوان مرجع حل اختلاف مقرر میشود. زیرا منشا اختلافات در واقع اختلاف نظر طرفین با یکدیگر می‌باشد.
جایی که طرفین به این نقطه می‌رسند که هیچ دیدگاه مشترکی بر روی یک موضوع واحد با یکدیگر ندارند. این اختلاف هم می‌تواند در مورد تفسیر یک قرارداد و هم می‌تواند در مورد نحوه اجرای یک قرارداد باشد.
اختلاف در مورد نحوه اجرای یک قرارداد زمانی است که یکی از طرفین معتقد است که تخلفی از جانب طرف دیگر قرارداد رخ داده است.
با وکیل خوب و تیم حقوقی آقای فیض آبادی، آسوده قراردادها را امضا کنید. وکیل خوب ملکی می تواند شما را از معایب و نکات نهفته قراردادها مطلع نماید و جلوی خسارت های آتی شما را بگیرد.
