با وجود تلفن همراه، مزاحمت تلفنی و پیامکی برای بسیاری از مردم به یک مسئله پیچیده تبدیل شده است. هر نوع مزاحمتی که از طریق تلفن، سهوی یا عمدی، توسط هر شخص یا گروهی برای دیگران ایجاد شود، به عنوان مزاحمت تلفنی به حساب می‌آید.
بر همین اساس، افراد در صورت تجربه مزاحمت تلفنی، می‌توانند شکایت کنند و درخواست بررسی قضایی داشته باشند. در این مقاله به معرفی کامل جرم مزاحمت تلفنی و پیامکی می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
منظور از جرم تلفنی و پیامکی چیست؟
جرم مزاحمت تلفنی، یکی از جرم‌هایی است که از طریق تماس تلفنی انجام می‌گیرد و توسط قوانین به عنوان یک جرم شناخته می‌شود و می‌توان از فرد خاطی شکایت کرد. بر اساس قوانین، هر وقت یک نفر قصد داشته باشد از طریق ارسال پیامک یا هر نوع پیام تلفنی دیگری، آرامش فردی را به خطر انداخته و امنیتش را تهدید کند، جرم مزاحمت پیامکی محسوب می‌شود و فرد آسیب دیده می‌تواند با شکایت و اثباتش، درخواست صدور حکم مجازات را برای مورد مزاحمت از طریق پیامک بدهد.
پس اگر ثابت شود که ارسال پیامک با هدف ایجاد مزاحمت انجام شده، حتی اگر متن خاصی نداشته باشد، به عنوان یک جرم شناخته می‌شود و فرد متأثر می‌تواند درخواست مجازات کند. ضروری است بدانیم، اگر مزاحم در پیامک‌ها دست به فحاشی، توهین یا افترا بزند، به جز مجازات مزاحمت از طریق پیامک، مجازات توهین و افترا هم متوجه او خواهد بود.
عنصر قانونی جرم مزاحمت تلفنی و پیامکی
هر چه قدر یک عمل زشت و ناپسند باشد تا زمانی که در قانون برای آن مجازاتی تعیین نشده باشد، قابل مجازات نیست و نمی‌شود پیش‌بینی کرد که چه اجرایی برای آن انجام می‌گیرد. به همین دلیل، رکن قانونی هر جرم، در واقع همان متنی است که قانون‌گذار در مجموعه قوانین یک کشور، آن را اعلام کرده و برای آن مجازات تعیین می‌کند.
با توجه به ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی، اگر کسی با استفاده از تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی، برای افراد مزاحمت ایجاد کند، علاوه بر الزام رعایت مقررات شرکت مخابرات، ممکن است به یک تا شش ماه حبس محکوم شود.
عنصر مادی جرم مزاحمت تلفنی و پیامکی
به منظور حمایت از کاربران و جلوگیری از سلب آرامش و امنیت روانی آن‌ها، قانون‌گذار ایران در ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی به جرم مزاحمت تلفنی پرداخته است. مزاحمت تلفنی به معنی فعل آگاهانه و عمدی است که پس از کشف، مسئولیت کیفری مزاحم را بر عهده دارد و مرتکب باید پاسخگوی عمل نادرست خود باشد.
این جرم نیازی به بیان کلمات یا عبارات خاص ندارد؛ بلکه هر عملی که منجر به آزار و اذیت دیگران شود، می‌تواند تحت تعریف مزاحمت تلفنی قرار گیرد. به عنوان مثال، تلفن زدن و صحبت نکردن یا تلفن زدن و قطع نمودن، به‌خصوص در ساعت‌هایی مانند نیمه شب، می‌تواند به عنوان مزاحمت تلفنی در نظر گرفته شود.
برای تحقق این جرم، لازم به بیان کلمات خاص نیست؛ حتی برقراری تماس بدون رد و بدل صحبتی هم می‌تواند به عنوان مزاحمت تلفنی در نظر گرفته شود. در نهایت، طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی جرم، یک تا شش ماه حبس برای مجرم محسوب می‌شود.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم مزاحمت تلفنی و پیامکی چگونه است؟
جرم مزاحمت تلفنی و پیامکی طبق قانون قابل رسیدگی است. افرادی که قربانی مزاحمت تلفنی و پیامکی می‌شوند، می‌توانند از دو راه برای پیگیری این موضوع استفاده کنند.
در مورد مزاحمت تلفنی، اگر فقط مزاحمت تلفنی صورت بگیرد و هیچ جرم دیگری مثل فحاشی یا استفاده از الفاظ بی‌ادبانه رخ نداده باشد، تلفن مزاحم قطع می‌شود اما اگر مزاحمت تلفنی همراه با جرایم دیگر مثل فحاشی یا تهدید باشد، موضوع به دادگاه‌های عمومی ارجاع داده خواهد شد.
پیگیری مزاحمت تلفنی و پیامکی از طریق مخابرات چگونه است؟
برای شکایت از مزاحمت‌های تلفنی و پیامکی که از طریق دستگاه‌های مخابراتی اتفاق می‌افتد، باید به دادسرا بروید؛ اما برای موارد مزاحمت اینترنتی از طریق فضای مجازی در تهران، دادسرای جرایم اینترنتی و رایانه‌ای و شعب خصوصی در شهرستان‌ها مشغول به کار هستند. اگر برای شخصی مزاحمت تلفنی یا پیامکی پیش آید، می‌توانید یا به دادسرای محل وقوع جرم یا به اداره مخابرات مراجعه و شکایتتان را ثبت کنید.
اگر فردی که برای شما مزاحمت ایجاد کرده ناشناس باشد، می‌توانید در فرم مربوطه، او را به عنوان مزاحم معرفی کرده و در شکواییه عنوان «رفع مزاحمت تلفنی یا پیامکی» را ذکر کنید. همچنین، اگر پیگیری رفع مزاحمت تلفنی از دادسرا انجام گیرد و فرم مربوط به مخابرات هم پیوست شود، فرایند رسیدگی به شکایتتان سریع‌تر پیش می‌رود.
ادله اثبات جرم مزاحمت تلفنی و پیامکی
مزاحمت تلفنی و پیامکی مجازات دارد؛ اما برای اثبات و برخورد با آن باید یک سری نکات را رعایت کرد! تعدادی از ما با مشکل مزاحمت تلفنی مواجه می‌شویم. یک مزاحم تلفنی ممکن است هدف‌های مختلفی داشته باشد. متأسفانه در گذشته بعضی افراد به عنوان سرگرمی برای دیگران مزاحمت تلفنی ایجاد می‌کردند؛ ولی امروزه این مشکل کمتر شده است.
برای پیگیری و شکایت درباره مزاحمت تلفنی، باید اول اثبات کنید که این مزاحمت رخ داده است. به‌عنوان مثال فرض کنید شخصی به‌طور مکرر با شما تماس گرفته و سپس قطع می‌کند. با استعلام از مخابرات، می‌توانید به راحتی مزاحمت تلفنی را اثبات کنید.
وقتی مشخص شد که شخصی برای شما مزاحمت ایجاد کرده، دادگاه پرونده را ارزیابی می‌کند تا میزان مزاحمت را تعیین کند. مجازات مزاحمت تلفنی در قانون مشخص شده و بسته به شدت جرم، ممکن است مجازات حبس از یک تا شش ماه صادر شود. در بعضی موارد، جریمه نقدی هم اعمال می‌شود.
دادگاه صالح برای رسیدگی به جرم ایجاد مزاحمت تلفنی و پیامکی
مزاحمت تلفنی و پیامکی یک جرم دارای مجازات است. زمانی که این جرم صورت می‌گیرد، شخص شاکی جملات آزاردهنده مزاحم را شنود می‌کند و ممکن است با تهدید به شکایت کیفری طرف مقابل را از ادامه مزاحمت منصرف کند؛ اما شاید برخی از آن‌ها به مزاحمت‌های خود ادامه دهند و تهدیدها را جدی نگیرند.
در جرم مزاحمت تلفنی، شاکی باید در شهری که جرم در آن اتفاق افتاده، شکایت خود را مطرح کند. دادسرایی که در آن شهر واقع شده به عنوان مرجع صالح برای رسیدگی به شکایت شناخته می‌شود.
مقاله مرتبط: حکم قضایی رابطه تلفنی مرد متاهل با زن شوهردار
جمع بندی
بعضی از افراد برای سرگرمی از طریق تماس یا پیامک برای دیگران مزاحمت ایجاد می‌کنند؛ حتی بدون اینکه از مجازاتی که به دنبال این کارها است، آگاه باشند. برخی از افراد هم با تهدید، توهین و افترا از طریق تماس و پیامک، به جرایم دیگری می‌پردازند که ممکن است جان افراد را تهدید کند.
این کار باعث سلب آسایش عمومی می‌شود و نظم جامعه را به‌هم می‌زند. به همین دلیل در قانون مجازات اسلامی برای این جرم مجازات‌های خاصی تعیین شده است. در صورت مواجهه با این مشکل می‌توانید از فرد مزاحم شکایت کنید. شکایت از مزاحمت تلفنی و پیامکی باید با دقت و به موقع انجام گیرد تا زودتر مشکل برطرف شود.
