تصور کنید فضای مشترکی مثل پارکینگ یا انباری شما توسط فردی بدون اجازه استفاده شود؛ آیا این اتفاق حس امنیت شما را خدشه‌دار نمی‌کند؟ اینجاست که موضوع «مزاحمت ملکی» مطرح می‌شود؛ تخلفی که نه تنها جنبه حقوقی دارد، بلکه می‌تواند نظم و احترام در محیط‌های اشتراکی را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
آگاهی از قوانین و حقوق مرتبط، اصلی‌ترین راهکار برای حفظ آرامش و جلوگیری از چنین مشکلاتی است. در ادامه، به بررسی دقیق ابعاد مزاحمت ملکی کیفری می‌پردازیم تا با جزئیات این موضوع آشنا شوید.
آشنایی با مزاحمت ملکی و نقض حقوق مالکیت
مزاحمت ملکی به هر اقدامی گفته می‌شود که در نتیجه آن، مالک یا متصرف قانونی یک ملک غیرمنقول، دچار اختلال در استفاده از حقوق خود شود. این مزاحمت می‌تواند شامل ورود غیرمجاز، ایجاد مانع در استفاده از ملک یا هرگونه اقدام مزاحمتی باشد که آرامش و حق مالکیت فرد را خدشه‌دار کند.
برخلاف تصرف عدوانی که به اشغال کامل ملک مربوط می‌شود، در مزاحمت ملکی، فرد مزاحم بدون آن‌که مالکیت یا تصرف کامل داشته باشد، مانع استفاده قانونی مالک یا متصرف می‌شود.
به‌عنوان مثال، اگر کسی بدون اجازه وارد حیاط یا پارکینگ شما شود یا استفاده شما از آن را مختل کند، می‌توانید با استناد به ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، دعوای مزاحمت ملکی مطرح کرده و از حقوق خود دفاع کنید. رعایت حقوق مالکیت و احترام به حریم دیگران، اساس محیطی آرام و بدون تنش در جامعه است.
انواع مزاحمت ملکی و نحوه مقابله با آن‌ها
مزاحمت ملکی به هر اقدام غیرمجاز یا مزاحمتی گفته می‌شود که حقوق مالکیت یا حریم شخصی فرد را نقض کند. در اینجا به برخی از انواع متداول مزاحمت‌های ملکی اشاره می‌کنیم:
- نفوذ به حریم شخصی و استفاده بدون اجازه: وقتی فردی بدون مجوز یا اجازه از ملک شخص دیگری استفاده کند، این اقدام می‌تواند نقض حقوق مالکیت و حریم خصوصی فرد باشد. مثلاً ورود به منزل یا استفاده از فضای پارکینگ بدون کسب رضایت مالک.
- تغییرات ساختمانی بدون مجوز: هرگونه تغییر یا کار ساختمانی بر روی ملک دیگر بدون رضایت یا مجوز مالک، مانند ساخت دیوار یا کندن پی، می‌تواند نقض قوانین مالکیت باشد و باعث بروز اختلافات شود.
- پارک نامناسب خودرو: وقتی همسایه‌ای ماشین خود را به گونه‌ای پارک می‌کند که مسیر پارکینگ شما مسدود شده و امکان ورود یا خروج خودرو را ندارید.
- ایجاد مانع در عبور و مرور: مثل دستفروشی که هر روز بساط خود را مقابل پارکینگ مجتمع مسکونی پهن کرده و ورود و خروج ساکنان را دشوار می‌سازد.
- سر و صداهای آزاردهنده: ایجاد صدای بلند مانند موسیقی، تعمیرات یا هر نوع صدای مزاحم که آرامش دیگران را مختل کند.
در مواجهه با چنین مشکلاتی، افراد می‌توانند از طریق قوانین حقوقی و با کمک وکیل، حقوق خود را از طریق مراجع قضائی دنبال کنند و از مزاحمت‌های ملکی جلوگیری نمایند.
مزاحمت ملکی کیفری است یا حقوقی؟
مزاحمت ملکی می‌تواند به صورت کیفری یا حقوقی مطرح شود، بسته به نوع نقض حقوق مالکیت:
- مزاحمت ملکی کیفری: در مزاحمت ملکی کیفری، فرد با نیت و قصد قبلی دست به اقدام مزاحمت‌آمیز می‌زند. در این مورد، قانون مجازات‌های سنگین‌تری را برای مرتکب در نظر می‌گیرد.
- مزاحمت ملکی حقوقی: مزاحمت ملکی حقوقی زمانی رخ می‌دهد که فردی بدون قصد و برنامه قبلی وارد ملک دیگری می‌شود یا در آن ایجاد مزاحمت می‌کند. این نوع مزاحمت معمولاً از ناآگاهی یا اشتباه ناشی می‌شود.
تفاوت اصلی این دو نوع مزاحمت در نحوه و انگیزه اعمال آن است که در مزاحمت ملکی کیفری عمد و قصد از پیش تعیین شده وجود دارد.
اثبات دعوای مزاحمت ملکی کیفری
در دعوای مزاحمت ملکی کیفری، شاکی باید چند نکته مهم را در دادگاه ثابت کند:
- مالکیت ملک: شاکی باید ثابت کند که ملک قبل از شروع مزاحمت، در اختیار او بوده است.
- ورود یا مزاحمت غیرمجاز: باید نشان دهد که فرد مزاحم بدون اجازه او وارد ملک شده یا مزاحمتی ایجاد کرده است.
- غیرقانونی بودن مزاحمت: مزاحمت باید غیرقانونی و بدون مجوز قانونی باشد.
- عمل عمدی و با برنامه‌ریزی: باید اثبات کند که مزاحمت از روی قصد و برنامه‌ریزی قبلی بوده است.
- سند مالکیت: شاکی باید سند مالکیت خود را ارائه دهد تا ثابت کند که مالکیت ملک را دارد.
- جدید بودن مزاحمت: مزاحمت باید به تازگی رخ داده و مربوط به رویدادهای گذشته نباشد.
چه کسانی حق شکایت از مزاحمت ملکی را دارند؟
هر فردی که به طور قانونی و با اجازه مالک، حق استفاده یا تصرف ملکی را دارد، می‌تواند از مزاحمت ایجادشده شکایت کند. این افراد شامل مالک، مستأجر، کارگر یا هر شخص دیگری هستند که به صورت رسمی و قانونی مجاز به بهره برداری از ملک باشند.
مجازات مزاحمت ملکی و نحوه پیگیری قانونی
طبق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی، هر فردی که با اقدامات خود باعث مزاحمت ملکی برای دیگران شود، به مجازات حبس از ۱ ماه تا ۱ سال محکوم می‌شود. بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، اگر این مزاحمت مربوط به املاک اشخاص خصوصی باشد، مجازات به نصف کاهش یافته و به حبس ۱۵ روز تا ۶ ماه محدود می‌گردد.
مزاحمت ملکی کیفری در دسته جرایم قابل گذشت قرار دارد؛ به این معنا که تعقیب قانونی تنها با شکایت شاکی آغاز می‌شود و در صورت رضایت یا گذشت وی، دادرسی و مجازات متوقف خواهد شد.
این جرم از جرایم درجه ۷ محسوب شده و مستقیماً در دادگاه کیفری دو بررسی می‌شود. تحقیقات مقدماتی نیز در همین دادگاه انجام می‌گیرد و در صورت اثبات جرم، متهم به حبس از ۱۵ روز تا ۶ ماه محکوم خواهد شد.
چنانچه با چنین مزاحمتی مواجه شدید، می‌توانید بدون مراجعه به دادسرا، مستقیماً در دادگاه کیفری علیه فرد مزاحم شکایت کرده و حقوق قانونی خود را مطالبه کنید.
نقش وکیل متخصص در رفع مزاحمت ملکی کیفری
برای پیگیری شکایت مربوط به مزاحمت ملکی، حضور یک وکیل متخصص در امور ملکی اهمیت بالایی دارد. وکیل ابتدا شکواییه‌ای قانونی و دقیق تنظیم کرده و آن را به دادگاه مربوطه ارائه می‌دهد.
بهترین وکیل ملکی در تهران کیست؟ بر روی لینک زیر کلیک کنید:
سپس، برای اثبات مزاحمت، لازم است شاکی با کمک وکیل نشان دهد که این مزاحمت بدون رضایت او صورت گرفته و مالکیت وی بر ملک پیش از وقوع مزاحمت محرز بوده است.
پس از بررسی‌های لازم، دادگاه حقوقی یا کیفری حکم رفع مزاحمت صادر می‌کند. در صورتی که فرد مزاحم از اجرای حکم خودداری کند، مأمورین انتظامی به دستور قاضی وارد عمل شده و اقدامات قانونی را انجام می‌دهند. بهره‌گیری از تجربه و دانش یک وکیل متخصص یا مشاور حقوقی آگاه می‌تواند روند دادرسی را سریع‌تر و مطمئن‌تر پیش ببرد و از وقوع اشتباهات حقوقی جلوگیری کند.
